Περιοχές Δράσης
ΚΑΣΤΟΡΙΑ
Λίμνη Ορεστιάδα
Η λίμνη Ορεστιάδα (ή Λίμνη της Καστοριάς) ανήκει στην Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς στη Δυτική Μακεδονία. Βρίσκεται σε υψόμετρο 630 μέτρων και θεωρείται μία ρηχή μεσογειακή λίμνη με μέσο βάθος 4,5 μέτρων και μέγιστο βάθος που δεν υπερβαίνει τα 10 μέτρα. Η λεκάνη απορροής της λίμνης καταλαμβάνει έκταση 256 τ.χλμ. και η επιφάνειά της είναι 28 τ.χλμ.
Η λίμνη Ορεστιάδα περιβάλλοντας την πόλη της Καστοριάς δημιουργεί ένα από τα σημαντικότερα φυσικά και πολιτισμικά τοπία της Δυτικής Μακεδονίας. Η Λίμνη της Καστοριάς εντάσσεται στο Δίκτυο Natura 2000 λόγω της υψηλής οικολογικής της αξίας. Η παραλίμνια ζώνη περιλαμβάνει καλαμιώνες, υδρόβια δάση και υγρολίβαδα, που φιλοξενούν περισσότερα από 150 είδη πτηνών, πολλά εκ των οποίων είναι σπάνια ή προστατευόμενα.
Το Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο “Natura 2000”, το μεγαλύτερο συντονισμένο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών παγκόσμια, συμπεριλαμβάνει τη Λίμνη της Καστοριάς: α) στις Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (Ε.Ζ.Δ.) - Special Areas of Conservation (SAC) σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας και β) στις Ζώνες Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π.) - Special Protected Areas (SPA) για τη διατήρηση των άγριων πτηνών σύμφωνα με την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ, όπως κωδικοποιήθηκε με την Οδηγία 2009/147/ΕΚ.
Η λίμνη Ορεστιάδα συνδέεται με σημαντικά πολιτισμικά και ιστορικά μνημεία. Ο νεολιθικός οικισμός στο Δισπηλιό μαρτυρά την πρώιμη παρουσία ανθρώπινων κοινοτήτων, ενώ η Μονή Παναγίας Μαυριώτισσας στην παραλίμνια ζώνη αναδεικνύει τη βυζαντινή πολιτισμική κληρονομιά της περιοχής. Επιπλέον, η Σπηλιά του Δράκου, με τα γεωλογικά χαρακτηριστικά της και τη σύνδεσή της με τοπικές παραδόσεις, εμπλουτίζει το πολιτισμικό αποτύπωμα της λίμνης. Οι δραστηριότητες αλιείας, κωπηλασίας και οι επισκέψεις τουριστών συμπληρώνουν τη σύγχρονη κοινωνικοοικονομική διάσταση της περιοχής.
Η επιλογή της λίμνης Ορεστιάδας από το πρόγραμμα SoREAL (Soundscapes of Real Environments for Awareness and Learning) βασίζεται στην πολυπαραμετρική της ταυτότητα. Η περιοχή συνδυάζει στοιχεία φυσικού οικοσυστήματος, πολιτισμικής κληρονομιάς και κοινωνικών δραστηριοτήτων, τα οποία παράγουν ένα πλούσιο και διαφοροποιημένο ηχοτοπίο. Οι ήχοι της βιοποικιλότητας, των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και των ιστορικών χώρων αποτελούν πεδίο ανάλυσης και εκπαιδευτικής αξιοποίησης.
Το SoREAL αξιοποιεί αυτό το ηχοτοπίο για την ευαισθητοποίηση του κοινού και την ανάπτυξη καινοτόμων εργαλείων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, όπως ηχητικών χαρτών, podcasts και βιωματικών παρεμβάσεων. Μέσω αυτών, η λίμνη Ορεστιάδα λειτουργεί ως πιλοτική περιοχή που υποστηρίζει την καλλιέργεια περιβαλλοντικής ευαισθησίας, την ενεργό συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και την ενίσχυση της βιωματικής μάθησης.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού
Το Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού, στην Κεντρική Μακεδονία, είναι ένα από τα πιο σημαντικά υγροτοπικά οικοσυστήματα της Ελλάδας. Περιλαμβάνει το ελληνικό τμήμα του ποταμού Αξιού και το Δέλτα του, το Δέλτα του ποταμού Αλιάκμονα, τις εκβολές των ποταμών Γαλλικός και Λουδίας και τη Λιμνοθάλασσα Αλυκής Κίτρους, που βρίσκονται στη δυτική πλευρά του Θερμαϊκού Κόλπου.
Η σημερινή μορφή της περιοχής αυτής οφείλεται σε φυσικές διαδικασίες, όπως η μεταφορά φερτών υλικών από τα ποτάμια, αλλά και σε ανθρώπινες παρεμβάσεις, όπως η εκτέλεση αντιπλημμυρικών και αρδευτικών έργων στις αρχές του 20ου αιώνα. Παρά τις αλλοιώσεις που έχει υποστεί το φυσικό περιβάλλον, η περιοχή διατηρεί τη μεγάλη σημασία της για την βιοποικιλότητα, και ιδιαίτερα για την ορνιθοπανίδα. Στην προστατευόμενη περιοχή του Δέλτα Αξιού έχουν καταγραφεί έως σήμερα 298 είδη πουλιών – τα 2/3 των ειδών που υπάρχουν στη χώρα μας.
Στην ευρύτερη περιοχή του Δέλτα Αξιού έχουν θεσμοθετηθεί δύο περιοχές του ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου Natura 2000: η Ζώνη Ειδικής Προστασίας για τα Πουλιά (ΖΕΠ) «Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα-Αλυκή Κίτρους» με κωδικό GR1220010 και η Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) «Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα-Ευρύτερη Περιοχή-Αξιούπολη» με κωδικό GR1220002. Το παράκτιο τμήμα από τις εκβολές του Γαλλικού ποταμού έως τον υγρότοπο της Νέας Αγαθούπολης, στα νότια του Αλιάκμονα είναι μία από τις δέκα περιοχές της Ελλάδας που προστατεύονται από τη Σύμβαση Ραμσάρ ως υγρότοπος διεθνούς σημασίας, γεγονός που καταδεικνύει τη σημασία της.
Στην περιοχή ξεχωρίζει ο ιστορικός Ραδιοφάρος του 1960, σημαντικό ορόσημο της ναυσιπλοΐας, καθώς και μνημεία όπως το βυζαντινό νεκροταφείο των Βογομίλων στη Χαλκηδόνα, το απομεινάρι της ρωμαϊκής γέφυρας στη διαδρομή Κύμινα–Κλειδί και η αρχαία Πύδνα (Κίτρος) με το κάστρο και την επισκοπή της, που συνθέτουν ένα μοναδικό ταξίδι στην πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής. Παράλληλα, στις εκβολές του Γαλλικού ποταμού λειτουργεί το Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων της «Δράσης για την Άγρια Ζωή», όπου οι επισκέπτες μπορούν να γνωρίσουν από κοντά τη φροντίδα που προσφέρουν οι εθελοντές σε ζώα από όλη τη Βόρεια Ελλάδα.
Η επιλογή του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού από το πρόγραμμα SoREAL δεν είναι τυχαία, αλλά βασίζεται στην πολυδιάστατη ταυτότητά του. Η περιοχή συνδυάζει μοναδικά στοιχεία φυσικού οικοσυστήματος, πολιτιστικής κληρονομιάς και κοινωνικών δραστηριοτήτων, δημιουργώντας ένα πλούσιο και πολύχρωμο ηχοτοπίο. Οι ήχοι της βιοποικιλότητας –από τα πουλιά και τα υδρόβια ζώα μέχρι τη ροή των ποταμών– συναντούν τους ήχους της ανθρώπινης παρουσίας, συνθέτοντας ένα ακουστικό περιβάλλον που προσφέρεται τόσο για επιστημονική ανάλυση όσο και για εκπαιδευτική αξιοποίηση.
Το πρόγραμμα SoREAL αξιοποιεί το πλούσιο ηχοτοπίο της περιοχής. Το Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού ως ζωντανό εργαστήριο, όπου η φύση και ο άνθρωπος αλληλεπιδρούν μέσα από τον ήχο. Θα ενισχύσει την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και τη μάθηση με έναν πρωτότυπο τρόπο, μέσω ηχητικών χαρτών, podcasts και βιωματικών παρεμβάσεων.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
